فراسوی آموزش؛ طراحی تجربه یادگیری

مقدمه: تغییر رویکرد از آموزش سنتی به طراحی تجربه یادگیری

در دنیای امروز که تغییرات سریع و پیچیدگی‌های محیط کار به طور مداوم در حال افزایش است، نیاز به یادگیری مؤثر بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. بسیاری از سازمان‌ها هنوز به روش‌های سنتی آموزش پایبندند؛ روش‌هایی که اغلب شامل جلسات یک‌طرفه، ارائه مطالب از سوی مدرس و حفظ‌محور هستند. با این حال، این نوع آموزش‌ها نمی‌توانند به‌طور کامل نیازهای یادگیری کارکنان را برآورده کنند. از این رو، رویکردی نوین به نام طراحی تجربه یادگیری در حال شکل‌گیری است که بر تعامل، مشارکت فعال و ایجاد تجربه‌های یادگیری معنادار تمرکز دارد.

چرا آموزش‌های سنتی دیگر کافی نیستند؟

آموزش‌های سنتی اغلب با چالش‌های زیر روبه‌رو هستند:

• یک‌طرفه بودن: بیشتر به انتقال اطلاعات از مدرس به مخاطب محدود می‌شود.

• عدم جذابیت: به دلیل نبود تعامل، انگیزه یادگیرندگان کاهش می‌یابد.

• عدم کاربست عملی: مطالب آموخته‌شده به‌ندرت به طور عملی در محیط کار به‌کار گرفته می‌شوند.

• پایداری پایین یادگیری: حفظ و انتقال اطلاعات در آموزش‌های سنتی معمولاً کوتاه‌مدت است.

این مشکلات باعث شده است که یادگیری در این روش‌ها، عمق و اثربخشی لازم را نداشته باشد و کارکنان پس از پایان دوره‌ها نتوانند به‌خوبی از آموخته‌های خود استفاده کنند.

تفاوت طراحی تجربه یادگیری با آموزش سنتی

طراحی تجربه یادگیری به جای انتقال یک‌طرفه دانش، بر ایجاد شرایطی برای یادگیری فعال تمرکز دارد. این رویکرد شامل عناصری مانند:

• تعامل و مشارکت: یادگیرندگان در فرایند آموزش فعالانه شرکت می‌کنند.

• تمرکز بر حل مسئله: به جای حفظ مطالب، مهارت‌های حل مسئله تقویت می‌شود.

• معناداری و ارتباط با واقعیت: آموزش‌ها بر اساس موقعیت‌های واقعی کاری طراحی می‌شوند.

• انعطاف‌پذیری: بر اساس نیازها و زمینه‌های کاری افراد تنظیم می‌شود.

مزایای طراحی تجربه یادگیری در سازمان‌ها

1. افزایش انگیزه و مشارکت: کارکنان با شرکت فعال در فرایند یادگیری، احساس ارزشمندی بیشتری می‌کنند.

2. یادگیری پایدارتر: از آنجا که یادگیری به صورت عملی و تجربی است، ماندگاری مطالب بیشتر خواهد بود.

3. بهبود عملکرد: کارکنان با استفاده از مهارت‌های آموخته‌شده در موقعیت‌های واقعی، بهره‌وری خود را افزایش می‌دهند.

4. توسعه مهارت‌های نرم: از جمله مهارت‌های ارتباطی، همکاری تیمی و حل مسئله.

5. ارتقای فرهنگ یادگیری: سازمان‌ها با استفاده از این روش‌ها، به تدریج به سازمان‌های یادگیرنده تبدیل می‌شوند.

گام‌های کلیدی در طراحی تجربه یادگیری مؤثر

1. تحلیل نیازها: شناسایی دقیق نیازهای یادگیری کارکنان.

2. تعیین اهداف یادگیری: اهدافی که نه تنها دانش، بلکه مهارت و نگرش را شامل شوند.

3. ایجاد محتوا بر اساس تجربه: طراحی سناریوها، شبیه‌سازی‌ها و فعالیت‌های گروهی.

4. ارزیابی اثربخشی: اندازه‌گیری میزان تغییر در عملکرد پس از اجرای برنامه.

5. بازخورد و بهبود مستمر: استفاده از بازخورد شرکت‌کنندگان برای بهبود تجربه‌های یادگیری.

مثال‌هایی از طراحی تجربه یادگیری موفق در سازمان‌ها

• برگزاری کارگاه‌های تعاملی: به جای سخنرانی‌های طولانی، کارگاه‌هایی که کارکنان به‌صورت گروهی روی حل مسئله کار کنند.

• شبیه‌سازی‌های شغلی: مانند انجام نقش‌آفرینی برای مدیریت بحران یا مذاکرات کاری.

• داستان‌سرایی سازمانی: استفاده از تجربیات واقعی کارکنان موفق برای الهام‌بخشی.

• پروژه‌های گروهی: کار تیمی روی مسائل واقعی سازمان با هدایت یک مربی.

نتیجه‌گیری: چرا باید به سمت طراحی تجربه یادگیری حرکت کنیم؟

با توجه به تغییرات سریع در محیط کسب‌وکار و نیاز به ارتقای مهارت‌های کاربردی، طراحی تجربه یادگیری به‌عنوان یک رویکرد نوین و اثربخش، جایگزین آموزش‌های سنتی شده است. این رویکرد نه تنها باعث یادگیری عمیق‌تر و پایدارتر می‌شود، بلکه از طریق ارتقای مشارکت و انگیزه، به بهبود عملکرد سازمانی نیز کمک می‌کند.

به عنوان مدیران و متخصصان منابع انسانی، وقت آن رسیده است که رویکرد خود را به یادگیری تغییر دهید و با طراحی تجربه‌های یادگیری جذاب، کارکنان را به یادگیری مادام‌العمر ترغیب کنید.

اگر به حوزه یادگیری و توسعه علاقمند هستید و قصد دارید با رویکردها و روش های جدید این حوزه آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم در مسترکلاس طراحی تجربه یادگیری با تدریس دکتر علی اصغر امیری ثبت نام و شرکت کنید.

اگر می خواهید در سازمان خود تجربه یادگیری برای کارکنان و مدیران طراحی و اجرا کنید، می توانید با مشاوران آرسا در ارتباط باشید. علاوه بر این جهت اطلاع از ورکشاپ های طراحی شده توسط تیم آرسا این قسمت را مطالعه و بررسی کنید.